Trong khi mọi người thường than phiền về sự thiếu sáng tạo ở nhà trường, và nghĩ rằng không ai trong chúng ta được dạy cách sáng tạo ngoại trừ những lớp chọn ta quên rằng mình đã từng tham gia, thực tế là rằng tất thảy chúng ta đều sáng tạo mỗi ngày. Vậy thì tại sao quá nhiều trong chúng ta nghĩ rằng mình không sáng tạo? Có lẽ ta đã luôn nghĩ sai về nó.
Dưới đây là 5 lí do vì sao bạn sáng tạo hơn mình nghĩ:
Contents
1. Không nhất thiết cứ phải như Anh-xtanh mới gọi là sáng tạo
Điều đa số chúng ta nghĩ về những công việc sáng tạo là những gì các nhà khoa học gọi là sự sáng tạo tiềm tàng hay Sự sáng tạo C lớn (Big C Creativity), là công việc giúp phát triển hoặc thay đổi một lĩnh vực, như bản giao hưởng số 9 của Bet-thô-ven. Nhưng, sự sáng tạo không đòi hỏi chúng ta phải thay đổi thế giới nói chung, hay thậm chí là một thiên tài. Mỗi người trong chúng ta tham gia vào quá trình sáng tạo mỗi ngày, điều các nhà khoa học đề cập đến như sự sáng tạo c nhỏ (little c) hay (mini c). Hãy nhớ rằng cách bạn lắp đặt các vật dụng tạm thời trong nhà cũng cần đến chút gì đó khéo léo để khiến mọi thứ vận hành tốt? Đó là sự sáng tạo c nhỏ – nó tác động đến rất nhiều người, nhưng không phải sự sáng tạo được xếp hàng chuyên nghiệp. Vậy còn khoảnh khắc bạn phát triển một nhận thức mới về sự vận hành của thế giới? Có là sự sáng tạo c nhỏ – có thể chỉ có bạn hiểu được điều đó, tuy nhiên nó cũng có tính chất sáng tỏ! Mỗi một việc như vậy là một hoạt động sáng tạo cho phép chúng ta tạo ra thứ gì đó mới mẻ và hữu ích (đó là định nghĩa về sáng tạo được phát triển bởi nhà khoa học Teresa Amabile).
2. Cũng không cần đến một Van-gốc
Ta thường nghĩ về những người sáng tạo là những nhân vật hoạt động nghệ thuật. Nhưng như ví dụ về Anh-xtanh cho thấy, sự sáng tạo có thể xảy đến trong bất kì lĩnh vực nào. Cho dù bạn là một luật sư, thư kí, lái xe tải, hay làm nội trợ ở nhà, công việc của bạn đều đòi hỏi bạn phải đưa ra những ý tưởng mới mẻ và hữu ích trong cuộc sống hằng ngày, nếu không phải là hàng giờ. Đó có vẻ như một khẳng định đáng ngờ, nhưng…
3. Người ta không phải luôn luôn nhận ra sự sáng tạo khi họ nhìn thấy chúng
Bạn có thể cho rằng những nghề nghiệp nhất định không cho phép họ sáng tạo, nhưng hãy theo dõi bất kì sai với thời gian ngắn ngủi trong chuỗi công việc, và bạn sẽ thấy rằng họ thành thục trong việc thực thi một vài những trò phô diễn hằng ngày, đặc biệt khi so với những người mới vào nghề. Bạn đã bao giờ để ý cách những ông bố bà mẹ dày dạn dường như biết cách phải làm gì khi con họ bắt đầu buồn nôn suốt một chuyến đi dài, hoặc rằng một vài trợ lí quản lí có thể sửa bất cứ thứ gì không hoạt động tốt? Bạn thậm chí có thể không nhận ra bao nhiêu sáng tạo và kinh nghiệm cần có để thực hiện những trò phô diễn ấn tượng trừ khi bạn thử chúng (và phát hiện ra rằng bạn không làm được như vậy), đặc biệt bởi họ làm chúng trông quá dễ dàng. Không một ai đề cao khả năng của một bậc thầy như một bậc thầy làm theo. Cùng lí do đó, không ai hiểu sự sáng tao sự sáng tạo trong đời bạn trừ khi họ là chuyên gia về vấn đề đó!
4. Sự sáng tạo không xảy ra theo thời gian biểu (hoặc có thể nó vẫn xảy ra cũng nên)
Một số người khẳng định rằng lí do họ không sáng tạo là bởi vì họ chỉ không có thời gian. Nhưng, bởi vì người ta phải tham gia vào sự sáng tạo c nhỏ mọi lúc, ta gần như chắc chắn có thời gian để sáng tạo. Tuy nhiên, nhiều người nghĩ rằng làm được điều gì đó co bản sẽ cần thời gian nghiêm chỉnh, nhưng thật kì diệu thay cho những gì con người có thể thực hiện trong một khoảng thời gian cực ngắn. 24-hour hackathons, National Novel Writing Month và nhiều chương trình khác chỉ ra rằng con người có thể tạo ra thứ gì đó có chất lượng mà không cần đến nhiều thời gian như vậy.
5. Bạn không cần phải suy nghĩ thoát khỏi cái hộp
Tôi khi nào cũng hi vọng rằng thần thoại này sẽ mất đi, nhưng quan niệm rằng sự sáng tạo yêu cầu suy nghĩ thoát khỏi cái hộp là hoàn toàn không chính xác. Trên thực thế, những gì sự sáng tạo cần đến thường vượt qua những giả định về cách mọi thứ nên như thế, phần lớn chúng ta làm điều đó mỗi ngày. Đó là đường vòng bạn tìm ra khi con đường của bạn bị chặn lại, cách bạn chống đỡ một cái cửa chẳng bao giờ mở ra, và mẩu giấy nhăn bạn dùng như cái gác chân. Trong khi ta thường mong muốn thế giới của mình ngăn nắp và gọn ghẽ, điều chẳng thể có được, và vì thế ta cần gạt bỏ những mong đợi và giả định, và chuẩn bị cho những điều không mong đợi (đừng quá lo, hãy đối mặt với nó). Bằng việc làm vậy, chúng ta đang gạt bỏ những tinh hoa sáng tạo, và kết nối thế giới của mình lại với nhau, một giả định biến một một lúc.
Ở mọi thời điểm thì con người luôn sáng tạo. Trẻ hay già, ở mọi ngành nghề, và ở bất cứ nơi nào bạn đến, người ta đều sáng tạo theo những cách ta chỉ có thể phỏng đoán. Và, trong khi bạn có thể tham gia những khóa học và đọc những cuốn sách sẽ giúp bạn phát triển tiềm năng sáng tạo của mình, bạn đã sẵn có tiềm năng đó, và đang dùng đến nó mỗi ngày.
